 |
15 marca 2020 roku w 29. rocznicę śmierci Stanisława Lorentza delegacja Zespołu Szkół Gastronomicznych im. Eugeniusza Pijanowskiego przy ul. Poznańskiej 4/8 oddała hołd pamięci oraz złożyła wieniec kwiatów na grobie Prezesa Towarzystwa Przyjaciół Warszawy na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim na warszawskiej Woli. Profesor Stanisław Lorentz urodził się 28 kwietnia 1899 roku. Wczoraj przypadła rocznica jego urodzin. Był Prezesem Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, słynnym muzeologiem i historykiem sztuki, dyrektorem Muzeum Narodowego w Warszawie, ekspertem UNESCO w sprawach odnowy zabytków. W czasie II wojny światowej pod nosem władz okupacyjnych udawało mu się ratować bezcenne skarby i dokumentować niemiecką grabież z polskich instytucji kulturalnych. Po wojnie był jednym z inicjatorów odbudowy Zamku Królewskiego. Pracy w Muzeum Narodowym w Warszawie poświęcił niemal pół wieku. Został jego dyrektorem w 1936 roku. To on, u boku prezydentów Ignacego Mościckiego i Stefana Starzyńskiego otwierał nowy gmach instytucji, znajdujący się przy Alejach Jerozolimskich. |
Podczas okupacji niemieckiej przeprowadził batalię w celu ratowania dóbr kultury polskiej i warszawskich zabytków.
Gdy 17 września 1939 w Zamek Królewski uderzyły pierwsze pociski, grupa pracowników Muzeum Narodowego z prof. Lorentzem na czele z narażeniem życia przenosiła dzieła sztuki z płonącego budynku do podziemi muzeum.
W czasie okupacji pełnił funkcję Komisarza Ochrony Dóbr Kultury. W strukturach Delegatury Rządu na Kraj piastował stanowisko odpowiadające rangą wiceministrowi kultury, zajmował się prowadzeniem dokumentacji niemieckich rabunków i opisywaniem zniszczeń.
 |
Warszawa była jedynym miejscem na świecie, gdzie równocześnie z metodycznym niszczeniem miasta przez Niemców, Polacy prowadzili akcję ratowania najcenniejszych elementów kultury, inwentaryzację zniszczeń, przygotowywanie materiałów do powojennej rewindykacji i planów odbudowy. Jednym z organizatorów i filarów tej urbanistyki nadziei, był właśnie prof. Stanisław Lorentz. Po upadku Powstania Warszawskiego wynegocjował z Niemcami możliwość ewakuacji części szczególnie istotnych dla dziedzictwa kultury światowej przedmiotów ze zrujnowanej stolicy. Rozpoczęte jesienią 1944 roku działania przeszły do historii jako "Akcja pruszkowska". |
Po wojnie Stanisław Lorentz powrócił na stanowisko dyrektora Muzeum Narodowego. Był jednym z inicjatorów odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
Kierował katedrą Historii Sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, był wieloletnim członkiem Towarzystwa Przyjaciół Warszawy.
Odwołano go ze stanowiska dyrektora Muzeum Narodowego, wraz z dwoma wicedyrektorami w 1982 roku, w czasie stanu wojennego.
Z faktu, iż był niewierzący, spoczywa na cmentarzu ewangelicko-augsburskim na warszawskiej Woli, gdzie ponownie złożyliśmy kwiaty.
Cześć Jego pamięci.
